Przysłówki
Adverb
Przysłówki to słowa, które określają czynność, stan, proces lub cechę atrybutu: å løpe fort ‘biec szybko’, veldig god ‘bardzo dobry’.
W zależności od ich znaczenia przysłówki można podzielić na kilka grup:
- Przysłówki czasu
aldri – nigdy alltid – zawsze da – wtedy før – wcześniej først – najpierw nå – teraz sjelden – rzadko | foreløpig – na razie, tymczasowo fremdeles – nadal igjen – znów lenge – długo ofte – często samtidig – jednocześnie straks – zaraz | allerede – już ennå – jeszcze fortsatt – w dalszym ciągu, wciąż sent – późno snart – wkrótce så – potem, następnie tidlig – wcześnie |
- Przysłówki określające
Często pokrywają się one z nieokreśloną formą przymiotnika.
bra – dobrze sånn – tak, w ten sposób slik – tak, w ten sposób annerledes – inaczej | ille – źle fort – prędko pent – pięknie stygt – brzydko | riktig – prawidłowo lykkelig – szczęśliwie tydelig – wyraźnie raskt – szybko |
- Przysłówki miejsca i kierunku
Miejsca | Kierunku |
her – tutaj der – tam hjemme – w domu ute – na zewnątrz inne – wewnątrz oppe – na górze nede – na dole borte – daleko (gdzie indziej) framme – na przodzie | hit – tutaj (w tym kierunku) dit – tam (w tamtym kierunku) hjem – do domu ut – na zewnątrz inn – do wewnątrz, do środka opp – na górę, w górę ned – w dół, na dół bort – w dal fram – naprzód |
Han er hjemme. – On jest w domu.
Han går hjem. – On idzie do domu.
Barna leker ute. – Dzieci bawią się na zewnątrz.
De skal ut. – Oni wyjdą na zewnątrz.
- Przysłówki miary
Przysłówki miary określają przymiotniki lub inne przysłówki: ganske pen – całkiem ładny, veldig / svært stor – bardzo duży, nokså bra – dość dobry / dobrze, altfor mye – zbyt dużo.
litt – trochę | mye – dużo |
altfor – zbyt | nesten – prawie |
enda – jeszcze | nok – dostatecznie (dużo) |
meget – bardzo | nokså – dość |
ganske – całkiem | veldig – bardzo |
heller – raczej, lepiej | stort – dużo |
helt – w pełni | svært – bardzo |
aldeles – zupełnie | så – tak (np. tak długi) |
Przysłówki miary mye, enda i stort modyfikują przymiotnik w stopniu wyższym: mye større ‘dużo większy’, enda snillere ‘jeszcze milszy’, han er ikke stort eldre en meg ‘on nie jest dużo starszy ode mnie’
-
Przysłówki wyrażające różne stopnie pewności stwierdzenia
sikkert – pewnie, zapewne, z pewnością antakelig – prawdopodobnie nok – pewnie kanskje – być może | muligens – może vel – chyba neppe – zaledwie, ledwo, mało sikkert ikke – na pewno nie |
Hun kommer neppe tilbake – Jest mało prawdopodobne, że ona wróci. | |
- Przysłówki przeczenia
Przeczenie jest wyrażane przez przysłówek ikke, który oznacza nie.
Gunnstein er ikke gift. – Gunnstein nie jest żonaty.
Hun spiser ikke kjøtt. – Ona nie je mięsa.
Zaprzeczenie wyraża również przysłówek aldri – nigdy.
De har aldri vært i Kina. – Oni nigdy nie byli w Chinach.
Jo, jeg drikker kaffe. – Owszem, piję kawę.
Nei, jeg drikker ikke kaffe. – Nie, nie piję kawy.
-
Inne przysłówki
| akkurat – właśnie | heldigvis – na szczęście |
bare – tylko | imidlertid – jednak, przecież |
da – wtedy, wówczas | jo – przecież |
dessuten – ponadto | likevel – tak czy owak, w każdym razie |
dessverre – niestety | nettopp – właśnie, akurat |
egentlig – wprawdzie, właściwie | også – również |
forhåpentligvis – oby, zapewne, miejmy nadzieję | særlig – szczególnie, zwłaszcza |
forresten – poza tym |